UŁAŃSKA SZARŻA POD KROJANTAMI - ŻYCIE CHOJNIC I OKOLIC

Tysiące ludzi zebrało się w pierwszą wrześniową niedzielę pod Krojantami, aby uczcić pamięć polskich żołnierzy 18. Pułku Ułanów Pomorskich poległych w walce z hitlerowskim okupantem. Tegoroczne obchody 64 rocznicy Szarży pod Krojantami zapoczątkowały uroczystości religijne przy Pomniku Poległych Ułanów. Największą atrakcją było widowisko historyczne, czyli inscenizacja odtworzenia Szarży pod Krojantami wykonanej przez 18. Pułk Ułanów Pomorskich dnia 1 września 1939 roku na pozycje niemieckiego batalionu zmotoryzowanego.

AKCENT RELIGIJNY
Pod Pomnik Poległych Ułanów w Krojantach licznie przybyli mieszkańcy okolicznych miejscowości, władze miasta, gminy, powiatu, województwa, samorządowcy, ułani, kombatanci, żołnierze, członkowie klubów jeździeckich. Oddali cześć poległym za Ojczyznę składając wiązanki kwiatów pod pomnikiem, uczestnicząc w Apelu Poległych i odśpiewując hymn ułański.
W samo południe uroczystą polową mszę św., w intencji poległych w obronie Ojczyzny Polaków, celebrował ks. infułat dr hab. Jerzy Buksakowski, który w homilii zachęcał do brania odpowiedzialności za Ojczyznę i obecną rzeczywistość. Nie zabrakło też z jego ust ostrej krytyki demoralizacji i upadku moralnego polskiego społeczeństwa. – Trzeba nam odwagi, jaką mieli walczący tu 64 lata temu żołnierze polscy – mówił. – Spełnili swoje zadanie, wykonali rozkaz. Wiele zawdzięczamy tym, którzy walczyli i swe życie oddali za Ojczyznę. Dlatego musimy pamiętać o tych wydarzeniach sprzed laty i je czcić.
AKCENT PATRIOTYCZNY
Po mszy św. uroczystości religijno – patriotyczne w Krojantach kontynuowane były na wrześniowym polu bitwy. Wśród licznych atrakcji znalazły się pokazy władania z konia szablą i lancą przez kawalerzystów, a także prezentacja jazdy konnej połączonej z akrobacją. Grupa kaskaderów wykonała takie elementy jak: zeskok i skok na konia, stanie w siodle, poczta węgierska czyli jeden jeździec na dwóch koniach i pokaz strzału z bata.
Nie zabrakło również pojedynku dwóch szablistów do tzw. „pierwszej krwi”.
Pokazy sprawności jazdy konnej i władania szablą przeplatane były występami artystycznymi. Na uroczystościach patriotycznych w Krojantach nie mogło zabraknąć Orkiestry Wojskowej. Zaprezentował się również chojnicki zespół folklorystyczny „Bławatki”, który w październiku obchodzić będzie 11-lecie swego istnienia. Z programem artystycznym wystąpiła też młodzież z Zespołu Szkół im. 18. Pułku Ułanów Pomorskich w Nowej Cerkwi, która na co dzień opiekuje się Pomnikiem Poległych Ułanów i Szkolną Izbą Pamięci.
AKCENT WOJSKOWY
Przedsmakiem do największej atrakcji popołudnia, czyli inscenizacji Szarży pod Krojantami, był pokaz pozorowanego marszu patrolowego, wykonany przez Klub Rezerwy Komando ze Swarzędza. Następnie uczestniczyliśmy w żywej lekcji historii, jaką okazała się rekonstrukcja potyczki zbrojnej polskiej piechoty z oddziałami niemieckimi.
Dla wielu była to znakomita okazja do zobaczenia polskiego i niemieckiego umundurowania i uzbrojenia z 1939 roku. W widowisku wykorzystano unikatowy sprzęt, nie tylko w skali krajowej ale i światowej, m. in. oryginalną armatkę z czasów II wojny światowej, a także polski samochód terenowy łazik Fiat 508, wóz pancerny i motocykle. Ładunki saperskie przygotowała 16. Pomorska Brygada Zmechanizowana z Morąga, gdzie jeden z batalionów dziedziczy tradycje 16. Pułku Ułanów.
Widowisko „Bój spotkaniowy” było inscenizacją jednego z wielu starć jakie miały miejsce na terenie okupowanego kraju w latach 1939 – 1945. Polski oddział piechoty, wspomagany wozem pancernym, wszedł na otwartą przestrzeń, nie wiedząc, że może spotkać nieprzyjaciela. Przygotowany jest jednak na starcie z wrogiem. Po chwili padły pierwsze strzały z niemieckiego karabinu maszynowego. Oddział niemiecki umiejscowiony w okopach na wzgórzu ostrzeliwuje polską piechotę. Z pomocą Polakom rusza 6 ułanów z armatką. Mimo 7 zabitych polskich żołnierzy i uszkodzenia wozu pancernego udało im się zdobyć wzgórze i wziąć Niemców do niewoli.
Takich spotkań bojowych we wrześniu 1939 roku było wiele. Kończyły się z różnym rezultatem, ale ważne jest, że Polacy walczyli i ich chęć odniesienia zwycięstwa i determinacja często przynosiły pożądany skutek.
1 WRZEŚNIA 64 LATA TEMU
Widowisko „Szraża pod Krojantami” wprowadziła nas w nastrój pierwszego wrześniowego wieczora 1939 roku, kiedy to 1 i 2 szwadron 18. Pułku Ułanów Pomorskich zaatakowały na polu pod Krojantami odpoczywające zmotoryzowane oddziały wojsk niemieckich. Kawalerzyści polscy, przemieszczając się, niespodziewanie pod Krojantami natknęli się na biwakujące oddziały niemieckie. Nie było czasu na rozpoznanie. Wydano rozkaz do ataku. Rozpoczęto atak z marszu. Kawalerzyści galopem ruszyli na wroga. Nieprzyjaciel został rozbity. Z racji jednak tego, że droga odwrotu wiodła po otwartym polu aż 25 ułanów poległo, wśród nich dowódca – płk. Kazimierz Mastalerz, ponad 50 zostało lżej i ciężej rannych.
ZAROBIĆ NA SZARŻY
Widowiska historyczne przygotowane w głównej mierze przez Fundację „Szarża pod Krojantami” wzbudziły ogromne zainteresowanie. Świadczy o tym liczna frekwencja i wiele pochlebnych opinii wyrażanych przez uczestników uroczystości.
Jest to również niewątpliwie sposób na promocję i reklamę naszego regionu. Szarża zyskuje rozgłos, nie tylko wśród miejscowych ale wieść idzie w świat poprzez relacje w regionalnych i ogólnopolskich mediach – radiu i telewizji. Dzięki więc zaangażowaniu m. in. Fundacji „Szarży po Krojantami”, Gminy Chojnice, Gminnego Komitetu Ochrony Pamięci, Walk i Męczeństwa w Chojnicach, Zespołowi Szkół im. 18. Pułku Ułanów Pomorskich w Nowej Cerkwi sławimy nasze okolice podtrzymując tradycje narodowe i oddając cześć poległym za Ojczyznę. Organizatorom przedsięwzięcia należy się więc duży ukłon.
Na Szarży można też zarobić, czego dowodem jest „złoty interes” robiony przez stragany. Stoiska spożywcze z kiełbaskami, słodyczami, lodami czy napojami były prawdziwie „splądrowane”. Zarobić próbowali też handlarze militariów, książek historycznych, pamiątek okazjonalnych, pocztówek, staroci, a nawet bursztynu. Nie zabrakło też stoiska Promocji Regionu Chojnickiego z miejscowymi folderami i mapkami.
Miejmy nadzieję, że za rok na jubileuszowe 65 obchody bitwy pod Krojantami organizatorzy przygotują równie wspaniałe i efektowne widowisko.

Anna Urbańska